Bron: Dagblad De Limburger, door Joos Philippens, d.d. 25 januari 2020.
INTERVIEW LUCHTKWALITEIT De noodkreet van twintig Maastrichtse groeperingen luidt: ‘Politiek, kom snel met de milieuzone’. De bezorgde burgers hekelen de rol van de gemeente.
Wethouder Krabbendam zegt: „We zijn echt wel goed bezig en werken hard aan een betere luchtkwaliteit.”
‘Maastricht loopt echt achteraan’ „Het verkeer is schoner geworden, maar sommige meetresultaten zijn totaal onbegrijpelijk. Aan de drukke Kennedysingel zijn de scores even laag als op de fietsroute Molenweg. Bij de Fort Willemweg groeit het verkeer, maar de fijnstofwaarden zijn omlaaggegaan. Nederland hanteert de Europese norm, maar die is een compromis uit 2008 toen de Oostbloklanden bij de EU kwamen. De landelijke Gezondheidsraad adviseert heel dringend: hanteer de strengere WHO-norm, want het ziekteverzuim kost het bedrijfsleven miljarden. Op grond van cijfers van die raad kom je hier jaarlijks uit op 77 vervroegde overlijdens. Afhankelijk van waar iemand in Maastricht woont, kost de slechte luchtkwaliteit hem/haar jaarlijks gemiddeld tussen de 300 en 400 euro aan ziektekosten. De regering werkt nu aan een Schone Lucht Akkoord met gemeenten, maar Maastricht doet nog niet mee, laat Rijksgeld liggen, loopt echt achteraan. In Arnhem, Eindhoven en Nijmegen hebben ze een milieuzone, ook al kunnen ze Duitsers niet bekeuren. In Maastricht vormen zij 3 à 4 procent van de bezoekers.” Naam: Paul Rutten, Milieudefensie Maastricht
‘We ruiken het verkeer in huis’ „Ik woon vlak bij de Kennedysingel. Vanwege alle evenementen slibt die zeker zestig dagen per jaar helemaal dicht. De toename van het verkeer over deze verkeersslagader ruiken we in huis. Filters zijn binnen de kortste keren zwart. In de omliggende wijken hebben de mensen gezondheidsklachten, van slecht slapen tot longaandoeningen en herseninfarcten. Dat maakt ons heel erg ongerust. Wij meten zelf met vier buisjes, die aan lantaarnpalen en de brug hangen. Als er niks verandert, worden de mensen ‘meldingsmoe’. De situatie is dramatisch veranderd sinds de opening van de Koning Willem-Alexander-tunnel, die ons de Groene Sigaar heeft bezorgd: de Groene Loper die aan beide zijden rotzooi uitstoot naar Heugemerveld en Nazareth. De gemeente zegt: we hebben geen geld voor filters. De Kennedysingel kan nu trouwens bij de milieuzone, want het argument van bereikbaarheid van de Enci vervalt, nu die fabriek ermee stopt. Dan haal je meteen het Belgische vrachtverkeer weg, ook van de Tongerseweg.” Naam: Esmeralda van Benthem, Heugemerveld
‘Luchten doen we ’s ochtends’ „Ik woon sinds 2011 aan de Bilserbaan. Over de nieuwe aanlanding van de Noorderbrug is niet goed nagedacht. Die sluit aan op de Nobellaan, dat is een soort wijkweg die fungeert als een drukke randweg. De Verkeersmonitor laat een verdubbeling van het verkeer zien, voor mijn gevoel is het nog meer. Bij de tankstations aan de Via Regia was nooit iets te doen, nu is het er high life. De gemeente verwacht een verdere stijging met 30 à 40 procent, naar 80.000 auto’s per etmaal. De weg is daar niet op berekend. Ik maak me zorgen, niet zozeer om het geluid, maar om de luchtkwaliteit. Dat ruik je. Luchten doen we in de ochtend, want ’s avonds is dat, na al die auto’s, te ongezond. Het vreemde is dat in Maastricht-Oost drie meetstations staan, in West geen. Sowieso: de overheid gaat uit van daggemiddelden qua fijnstof, waarbij de vrijwel autoloze nacht meetelt. Dat zegt dus niets over de piek aan fijnstof overdag. En bij de Viaductweg staat een meetstation van het RIVM, maar de gemeente noemt het niet. Heel frappant.” Naam: Manuël Boessen, Brusselsepoort
‘Onze binnenstad stinkt echt’ „Je kunt met je auto tot midden in het centrum rijden, ook de toelevering met busjes en vrachtauto’s gaat gewoon door. Alle uitlaatgassen blijven hangen, onze binnenstad stinkt echt. Toch is er geen meetstation, omdat de gemeente dat te duur acht. Veel inwoners meten nu met buisjes, maar dat meetsysteem is niet gericht op ultrafijnstof en roet. Terwijl je vinger zwart wordt als je over een kozijn wrijft. Overal in den lande en in België is men bezig met milieuzones, hier denkt men te kunnen volstaan met wat verkeersmaatregelen. De Omgevingsvisie 2040 versterkt dat: Maastricht wil een centrum zijn voor de Euregionale economische groei. Dat betekent ook meer toerisme naar de binnenstad. Akkoord, maar dan wel in een schone stad. Wat mij betreft, geldt nu: de gemeente lost geen problemen op, maar probeert ze uit de weg te gaan. Alleen maar gesteggel, terwijl alle partijprogramma’s, behalve dat van de VVD, de milieuzone bepleiten.” Naam: Wouter Mulder, Centrum
Interview met wethouder Krabbendam:
Het politieke draagvlak voor de milieuzone kalft fors af. „Ik ben voor de milieuzone, dat is algemeen bekend. Maar ik moet het besluit van de gemeenteraad uitvoeren: die eist medewerking van Duitsland en dat wil dat land niet vanwege privacy.”
Worden de burgers de dupe? Ik snap de bezorgdheid van de burgers, maar die is vaak subjectief. Gert-Jan Krabbendam „Overal in Maastricht zitten we binnen de normen, alleen bij de Prins Bisschopsingel wordt die soms overschreden. De uitstoot bij de tunnelmond is in Nazareth echt gedaald. De drie meetstations in Oost hebben we te danken aan de voormalige stadstraverse. De uitstoot in West kunnen we prima berekenen. Maar het klopt inderdaad: piekbelasting wordt niet gemeten.”
Waarom hanteren jullie niet de strengere WHO-norm? „Die is onhaalbaar, door allerlei factoren, waaronder vervuiling uit het buitenland. Een onhaalbare norm stellen heeft helaas geen zin. Maar natuurlijk moet de luchtkwaliteit beter.”
Veel burgers maken zich zorgen. „Ik sta echt aan hun kant en snap hun bezorgdheid. Die verschilt per persoon, metingen zeggen daarom niet alles. Burgers kunnen meedoen aan het meten met buisjes. Dat biedt betrokkenheid en inzicht. We onderzoeken nu een roetmeetsysteem.”
Meten is geen oplossing. „We zijn echt wel goed bezig. We werken hard aan een betere luchtkwaliteit met liefst zestig maatregelen, zoals het bevorderen van lopen, fietsen en openbaar vervoer. Maar dat zijn verleiders, de milieuzone is een van de weinige normen die we kunnen opleggen.”
Een autoluwe binnenstad is een van de opties. „Dat is zeker een goede zaak, je haalt het doorgaand verkeer uit de binnenstad, waar je alleen met ‘lussen’ in en uit kunt. De luchtkwaliteit wordt over het algemeen beter, maar die ‘luswegen’ krijgen juist meer verkeer.”
Binnen twee weken volgt online petitie over milieuzone Het Platform Milieu en Verkeer wil dat de Maastrichtse politiek snel besluit tot instelling van een milieuzone, die vervuilende dieselvoertuigen uit de binnenstad weert. Daarom komen er binnen twee weken een online petitie en een stadsronde waarin burgers met de politiek overleggen. Een brandbrief aan de gemeenteraad is ondertekend door een hele rij bewonersbewegingen: Bieslanderweg en Cannerweg, Jekerkwartier, Ravelijn, Brusselsepoort, Akersteenweg, Céramique, Kommelkwartier, Wyck, Meerssenerweg, Kasteel Terwormstraat-Nazareth, Vrienden (Binnen)stad Maastricht, Buurtvereniging Tussen Sluis en Grens, Vrijthof Binnenste Buiten, Actiegroep Luchtalarm Heugemerveld en Tongerseweg Veilig. Verder ook door: Fietsersbond Maastricht, Alliantie tegen Uitbreiding MAA, Maastricht4Climate, Milieudefensie Maastricht. Opvallend is de steun van medeondertekenaar John Wevers, voormalig wethouder Stadsontwikkeling Maastricht.