Aan: De gemeenteraad en het College B&W Maastricht. 20 januari 2020.
Hoeveel mensen heeft u een gezond en gelukkig 2020 gewenst? In tegenstelling tot de meesten van ons, bent u bij machte om meer te doen dan wensen. U kunt het thema gezonde leefomgeving met vernieuwde energie op de kaart zetten dit jaar. Dat is nodig voor onze stad en haar bewoners, nu en in de toekomst. Niet voor niets kreeg het thema veel aandacht bij de verkiezingen in 2018.
In het bestuursakkoord 2018-2022 staan mooie ambities. Toch is het -na bijna twee jaar- het politiek steekspel rondom de milieuzone dat de aandacht vraagt. Diverse berichten, sommigen vanuit de raad, hebben in de krant gestaan. Wij lezen in de krant liever over resultaten. Van het breed gedragen raadsbesluit over de milieuzone van maart 2018 is (nog) niets terecht gekomen. De plotselinge, eenzijdige opschorting van de Milieuzone heeft bewoners- en buurtorganisaties geschokt. Zij hebben zich verenigd in ons “Platform Milieu en Verkeer”.
- Wij verzoeken op korte termijn om een extra Stadsronde om direct betroffen burgergroeperingen ook in de gelegenheid te stellen in te spreken over de vervolgaanpak Milieuzone.
Met deze brief geven wij een noodsignaal af: schort het belang van de buurten in de binnenstad èn nabij de hoofdverkeersassen niet langer op. De gezondheidsrisico’s zijn te groot en het toekomstperspectief van de stad te belangrijk. Aanknopingspunten en oplossingsrichtingen die tot nu toe buiten beeld gebleven zijn, betreffen o.a.:
- Meer aandacht voor praktische, doelmatige en constructieve weging.
- Geen uitstel, maar aansluiting en deelname aan het SLA (Schone Lucht Akkoord) en mogelijke financieringsopties.
- Aansluiting bij voortschrijdende ontwikkelingen van milieuzones in Nederland èn Lage Emissie Zones in België.
- Alternatieve handhavingsmethodieken, kosteninsteek en fasering.
- De relatie met en consequenties voor de “Omgevingsvisie”.
Onze zorgen en alternatieven staan gedetailleerd beschreven in bijgaande brandbrief.
Namens het Platform Milieu en Verkeer*, Voorzitter John Geelen.
BRANDBRIEF MILIEUZONE
Zonder milieuzone en een verbod:
- Zullen vervuilende oudere auto’s en vrachtauto’s nog jaren tot in het hart van de stad kunnen binnenrijden.
- Nooit binnen afzienbare termijn tegen te houden met verkeersmaatregelen, verbeterde modal split (verhouding vervoerswijze auto-etc.) en verschoning van het autobezit alleen.
- Nog erger als in de ons omringende steden en landen de milieuregelingen wel worden aangescherpt en daar niet meer geaccepteerde (vracht)auto’s bij ons zullen landen.
- Zullen bewoners, werkenden en bezoekers van de binnenstad en langs de noordelijke en zuidelijke verkeersassen dagelijks een onacceptabele hoeveelheid ongezonde verkeerslucht, -fijnstof en -roet moeten blijven inademen.
- Extra belastend voor “Hoog risicogroepen” zoals ongeboren baby’s, kinderen, ouderen en mensen met luchtweg-, hart- en bloedvaten aandoeningen en mensen die buiten actief zijn.
Leidend tot grote gezondheidsrisico’s voor:
- Tienduizenden bewoners en de werkenden langs de singels, de noordelijke en zuidelijke hoofdverkeersassen en sluipwegen in de stad.
- Grote groepen bewoners (ca 18.500) en werkenden (ca 22.000) in de binnenstad.
- Miljoenen jaarlijkse bezoekers uit binnen-en buitenland.
Zonder milieuzone:
- Zal de huidige jaarlijkse gezondheidsschade van € 3.500.000,00 voortduren, berekend op basis van de ‘Hoofdlijnenbrief, Schone Lucht Akkoord’ van Ministerie I en W met kenmerk IENW/BSK-2019/127727 d.d. 2 juli 2019.
- Zullen jaarlijks 75 – 80 Maastrichtenaren aan luchtweg gerelateerde ziekten blijven overlijden, ook berekend op basis van bovenstaande hoofdlijnen brief.
- Zullen de 15 Maastrichtse locaties waar momenteel tussen 30 en 40 µ stikstofdioxide gemeten wordt als gevolg van verkeer gerelateerde activiteiten (Bron Jaarrapportage luchtkwaliteit 2018 van het RUD) niet of nauwelijks verbeteren.
- Onbegrijpelijk is het dat in de huidige tijd met een voortdurende roep om een schoner milieu door onze jongere generaties waaronder vele studenten en de bewoners uit betroffen buurten onze Maastrichtse milieuzone nu dreigt te eindigen in een politiek steekspel.
Niet uit te leggen is dat, terwijl andere steden in de Euregio en overig Nederland wel hun milieuzone realiseren, moderniseren en uitbreiden, we dat in Maastricht niet voor elkaar kunnen krijgen. Net als bij deze steden is ook voor Maastricht een Milieuzone het enige 100% instrument om te garanderen dat er de komende 20 jaar geen vervuilende auto’s meer in en langs onze stad en buurten kunnen rijden.
Zo’n garantie is voorwaarde voor de gezondheidsdoelstellingen van de Omgevingsvisie 2020-2040 (daarin opgenomen), mede gezien de pretentieuze groeipretenties:
- Maastricht als motor en kenniscentrum voor de (Eu)regionale economie met een sterke economische groei.
- Een daarmee gepaard gaande doorzettende groei van het bezoekend- en bedieningsverkeer.
- Toenemende verkeersbelastingen op de noordelijke en zuidelijke verkeersassen en naar de centrale en decentrale parkeerlocaties.
- Nog bovenop op de zware aantallen doorgaand vrachtverkeer op de noordelijke en zuidelijke oost/west assen en singels.
- En dus voor “inclusieve schone lucht” in betroffen buurten.
- Wij roepen u dan ook op om – in plaats van de steeds weer nieuwe eisen over termijnen en kentekenregistraties – in te zetten op een praktische aanpak om uw eerdere beloftes en afspraken voor de realisatie Milieuzone waar te maken.
Richt u op een positieve en constructieve aanpak en realiseer een “praktische Milieuzone” als ook opgenomen in het voorontwerp Omgevingsvisie 2020-2040.
Benut alternatieve handhavingsmethodieken. (Zie bijlage).
Neem deel aan het SLA en maak gebruik van mogelijke Rijksondersteuning.
- De handreiking van de rijksoverheid de huidige resterende luchtvervuiling substantieel terug te dringen op basis van het SLA (Schone Lucht Akkoord).
- De daarbij horende financiële tegemoetkoming uit de rijksmiddelen.
- Het aanbod van het Rijk aan decentrale overheden om mogelijke maatregelen m.b.t. luchtkwaliteit te laten doorrekenen die een bijdrage kunnen leveren aan het bereiken van de WHO-advieswaarden voor luchtkwaliteit (bron SLA).
-
- Dringend gewenst is een onontbeerlijke heroriëntatie op de wijze waarop tot nu toe wordt omgesprongen met de milieuzone en dus met onze gezondheid, het milieu en de gerechtvaardigde bewonersbelangen.
In onze Euregio hebben veel steden inmiddels een milieuzone ingesteld of in voorbereiding: Gent, Antwerpen, Brussel, Hasselt, Aken, Keulen, en een groot aantal steden in overig Nederland (Arnhem, Nijmegen, Utrecht, Amsterdam, Eindhoven, Leiden, Den Bosch, Groningen, etc.).
Als wij als Limburgse hoofdstad denken ons daarbuiten te kunnen houden, lopen wij ernstige risico’s het afvalputje voor vervuilende auto’s van de Euregio en daarbuiten te worden.
- Houd u aan de doelstellingen die werden vastgelegd in het raadsbesluit 2018 en het bestuursakkoord 2018-2022.
- Stel betroffen burgergroeperingen in de gelegenheid hun standpunt kenbaar te maken over de milieuzone en het tot nu toe gevoerde en toekomstige beleid:
- Organiseer daartoe binnen korte termijn een extra stadsronde milieuzone.
Breng Maastricht voorop in plaats van achteraan!
*) Ondertekenaars brandbrief/leden Platform Milieu en Verkeer
- Bewoners Bieslanderweg en Cannerweg
- Bewonersvereniging Jekerkwartier (BJK)
- Bewonersvereniging Ravelijn
- Buurtnetwerk Brusselsepoort
- Buurtnetwerk Céramique
- Buurtnetwerk Kommelkwartier
- Buurtnetwerk Wyck
- Bewonersbelang Meerssenerweg
- Vrienden (Binnen)stad Maastricht (VBM)
- Actiegroep Luchtalarm Heugemerveld
- Tongerseweg veilig
- Fietsersbond Maastricht
- Alliantie tegen Uitbreiding MAA
- Students4Climate Maastricht (S4C)
- Bewoners Akersteenweg – Heer
- Bewoners Kasteel Terwormstraat – Nazareth
- Milieudefensie afdeling Maastricht
- Buurtvereniging Tussen Sluis en Grens
- Vrijthof Binnenste Buiten (VBB)
- John Wevers, voormalig wethouder stadsontwikkeling Maastricht
Bijlage: Alternatieven Handhaving (Buitenlandse kentekens)
1. Handhaving met camerasysteem:
-
- Nu in alle redelijkheid kan worden aangenomen dat de Belgische overheid zal meewerken aan de kentekeninformatie bestaat voldoende zekerheid over de handhaving op het merendeel van de buitenlandse bezoekers.
- Net als in de gemeente Arnhem zouden de ontbrekende Duitse gegevens geen praktisch bezwaar hoeven te zijn.
- Immers, zoals ook de minister stelt blijft voor die groep (manuele) handhaving ook mogelijk.
2. Alternatief stickersysteem handhaving Duitse auto’s met camerasysteem:
- Als alternatief voor Duitse auto’s een speciaal meldingsstelsel in te stellen waarbij voor die auto’s als voorwaarde de Duitse sticker van kracht wordt gesteld:
- Zonder of met een verkeerde sticker inrijden in de milieuzone is dan een overtreding. Ook digitaal controleerbaar.
- In welk geval Duitsland wel degelijk de betreffende kentekengegevens moet kunnen vrijgeven.
3. Alternatief meldsysteem handhaving Duitse auto’s camerasysteem:
-
- Als 2e alternatief is denkbaar voor Duitse auto’s een meldingsstelsel in te stellen waarbij die auto’s zich digitaal moeten aanmelden (Methode Antwerpen: buitenlandse kentekens aanmelden via internet, niet aangemeld is overtreding, Antwerpen gebruikt dit ook voor Duitse kentekens):
- Zonder melding inrijden in de milieuzone is dan een overtreding.
- Ook digitaal controleerbaar. In welk geval Duitsland wel degelijk de betreffende kentekengegevens moet kunnen vrijgeven.
- Als 2e alternatief is denkbaar voor Duitse auto’s een meldingsstelsel in te stellen waarbij die auto’s zich digitaal moeten aanmelden (Methode Antwerpen: buitenlandse kentekens aanmelden via internet, niet aangemeld is overtreding, Antwerpen gebruikt dit ook voor Duitse kentekens):
4. Overige alternatieve handhaving: met scanauto:
-
- Onderzoek, gezien de bezorgdheid over de kosteninzet bij een digitaal camera handhavingsstelsel:
- De inzet van controle-auto met cameraherkenning, mogelijk gecombineerd met parkeerhandhaving.
- Onderzoek, gezien de bezorgdheid over de kosteninzet bij een digitaal camera handhavingsstelsel:
5. Manuele handhaving:
-
- Op dit moment beschikken wij over een milieuzone voor dieselvrachtauto’s aan de noordkant van de binnenstad met manuele handhaving.
- Een overeenkomstig minimummodel zou in een startfase ook bij uitbreiding van de milieuzone kunnen worden ingezet.